تأثیر برخی تنظیم کننده های رشد آنتی جیبرلین بر کنترل خوابیدگی و عملکرد دانه گندم (رقم آذر 2) در شرایط آبیاری منظم

در مدیریت غلات پر محصول تنظیم کننده¬های رشد گیاهی به¬طور متداول و تخصصی به منظور کاستن از ارتفاع ساقه و در نتیجه، افزودن بر پایداری آن در برابر خوابیدگی و افزایش عملکرد به¬کار می¬روند. به منظور بررسی تأثیر برخی تنظیم کننده¬های رشد آنتی جیبرلین¬ بر کنترل خوابیدگی و عملکرد دانه گندم (رقم آذر 2) در شرایط آبیاری منظم آزمایشی در قالب طرح پایه بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1392-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل بذر شاهد (عدم پرایم)، بذرهای پرایم شده به وسیله آب مقطر (هیدروپرایمینگ)، کلرمکوات کلرید در 4 سطح شامل غلظت¬های 400، 800، 1200 و 1600 پاکلوبوترازول در 4 سطح شامل سطوح 35، 70، 105 و 140 و انسیمیدول در 4 سطح شامل سطوح 10، 20، 30 و 40 میکرو مولار بودند. نتایج نشان داد تاثیر پرایمینگ بر صفات سطح برگ، تعداد پنچه، تعداد گیاه¬چه¬های سبز شده و شاخص سبز کردن در مرحله گیاه¬چه¬ای، میزان شاخص کلروفیل، طول ساقه، تعداد برگ، وزن خشک کل بوته در مترمربع و سطح برگ در یک مترمربع (lai) در مرحله ساقه¬روی، بر صفات زمان ظهور سنبله و تراکم دسته¬جات آوندی در مقطع میانگره در مرحله سنبله¬دهی و در مرحله رسیدگی بر وزن خشک برگ پرچم، طول برگ پرچم، سطح برگ پرچم (تک بوته) و وزن مخصوص برگ پرچم تحت تاثیر تیمارهای پرایمینگ تفاوت معنی داری نشان دادند. تراکم روزنه در سطح تحتانی و فوقانی برگ، طول ساقه، طول گردن، طول پنالتی میت، طول پدانکل، طول سنبله، طول ریشک، درجه خوابیدگی، وزن خشک سنبله، وزن خشک ساقه وعملکرد و اجزای عملکرد و شاخص برداشت معنی دار بود. همچنین در بررسی خصوصیات مرتبط با کیفیت نان (شامل درصد پروتئین، حجم رسوب زلنی، حجم نان، درصد رطوبت دانه، سختی دانه، درصد جذب آب دانه، میزان فالینگ نامبر، درصد گلوتن مرطوب، الاستیسیته گلوتن و شاخص گلوتن نیز بین تیمارها اختلافات معنی داری دیده شد. نتایج نشان داد که پرایمینگ بذر گندم با کند کننده¬های رشد باعث بهبود کلی در عملکرد کمی و کیفی گندم رقم آذر 2 تحت شرایط فاریاب گردید. از میان سطوح مواد مورد استفاده پیش تیمار پاکلوبوترازول با غلظت 140 میکرو مولار توانست بیشترین درصد شاخص برداشت در واحد سطح را به خود اختصاص دهد. که می¬تواند ناشی از افزایش چشمگیر وزن هزار دانه در میان اجزای شاخص برداشت باشد.